Meer chaos – precies wat een organisatie soms nodig heeft
Whaaaa, chaos! Wat nu? Bij het woord chaos denkt iedereen al gauw aan rokende puinhopen. Ellende. Anarchie. Maar: chaos kan ook veel goeds brengen. Thijs van de Woestijne is ervaringsdeskundige. Speciaal voor dit artikel stortte hij zich in chaos.
Ik kan wel eens wat chaotisch zijn. Informatie ordenen en plannen behoren niet tot mijn kernkwaliteiten.
Als ik reis valt dit helemaal op. Zo stap ik nog wel eens in de verkeerde trein, en ben ik ooit eens een dag te vroeg aangekomen op het vliegveld voor mijn terugreis naar Nederland.
Orde en structuur
Hoongelach valt mij ten deel wanneer ik dit aan mensen vertel. Of erger, mensen hebben met mij te doen. Want chaos, gebrek aan orde en structuur, dat kan alleen maar nadelig zijn, toch?
Nou, nee.
Chaostheorie
Als je erin duikt, dan blijkt chaos een heel ding te zijn. Steeds meer wetenschappers en verandermanagers gebruiken de chaostheorie om te kijken naar organisaties.
‘Een beetje chaos is ideaal
om te groeien en te innoveren’
Zij zeggen: het toevoegen van een beetje chaos is juist ideaal voor organisaties om te groeien en te innoveren. Ik zeg: zo is het maar net.
Op reis
Zie organisatieverandering eens als een reis. Er is een aanvangspunt en een bestemming. Tussendoor werk je in etappes om die bestemming te halen.
Dan is het niet verstandig om je reis slecht te plannen. Op een verkeerd perron arriveren. Of je koffer vergeten. Je wilt immers snel je bestemming halen.
Ontdekkingstocht
Maar organisatieverandering is geen lineair proces. Het is weliswaar een reis, maar geen spoortraject van A naar B. Het is een ontdekkingstocht. En dan leidt een briljant uitgestippeld proces niet persé tot geweldige resultaten.
Sowieso: niet elk project leent zich voor een uitgedacht plan. Bijvoorbeeld wanneer mensen weinig urgentie voelen. Of wanneer je niet precies weet waar je eindpunt ligt.
Verandertraject
En dus kan elk project een beetje chaos goed gebruiken. Managers die het verandertraject niet meer beheersen: prima chaos. Werknemers die onzeker zijn over hun aanpak: prima chaos.
‘Onzekerheid en instabiliteit zijn
geweldige bouwstenen
voor ontdekken en verbeteren’
Prima? Ja, want als oude structuren en patronen wegvallen, vormen onzekerheid en instabiliteit geweldige bouwstenen voor ontdekken en daarmee verbeteren.
De chaos die ik bedoel is dus een staat van instabiliteit, niet van totale anarchie.
Balans
Uiteindelijk draait het ook bij chaos allemaal om balans. Te veel orde en de organisatie stagneert, te veel chaos en de organisatie valt uit elkaar.
De best presterende organisaties weten deze balans te vinden. Zij hebben directies die weten dat ze hun teams nodig hebben om hun mooie ambities waar te maken. En zij weten dat heel veel sturen en controleren dan averechts werkt.
Autonomie
Kortom: succesvolle organisaties maken ruimte voor chaos. Hoe ze dat doen? Minder hiërarchie, en teams de ruimte en autonomie geven om te experimenteren.
Tegelijkertijd is voor iedereen duidelijk wat de doelen van de organisatie zijn. En iedereen weet waarom de organisatie deze doelen heeft.
Geen regels
Een mooi voorbeeld is de beroemde 20%-regel bij Google. Elke werknemer spendeert 20% van zijn of haar werkweek aan een project. Ze mogen alles doen wat ze willen. Er zijn geen regels en er is geen controle.
Maar, en nu citeer ik de oud-CEO van Google, deze mensen zijn IT’ers en engineers. Die gaan geen dingen doen die niets met computers te maken hebben.
En, heeft het succes? Nogal ja. Producten als Gmail en Google Maps komen rechtstreeks uit de koker van zulke projectgroepen.
Angst
Ondertussen lijken veel organisaties bang te zijn voor een beetje chaos. Vanuit angst worden veranderingen gecontroleerd en processen beheerst.
‘Minder strakke kaders
doen veel goeds voor de
innovatiekracht en creativiteit’
En dat terwijl minder strakke kaders veel goeds kunnen doen voor de innovatiekracht en creativiteit in een organisatie.
Minder controle en beheersing geeft ruimte voor ideeën. Stelt mensen in staat om te anticiperen op onverwachte gebeurtenissen. En dat is niet verkeerd in een dynamische, snel veranderende wereld.
Constant vernieuwen
Ik ben ervan overtuigd dat de beste organisaties constant vernieuwend zijn. En daarom hebben we af en toe een beetje chaos nodig.
Ik adviseer je daarom om te zorgen voor dat beetje chaos in jouw organisatie. Dat kan heel klein, door af en toe een prikkelende vraag te stellen over werkwijzen die zo routinematig zijn dat niemand er meer over nadenkt.
En dat kan heel groot, door oude structuren af te schaffen en op zoek te gaan naar nieuwe vormen van organiseren.
Frisse blik
Eén van de redenen dat ik bij Bewegin wilde werken, is de frisse blik op nieuwe vormen van organiseren. Werken vanuit de operatie en van daaruit kansen voor verbetering en ontwikkeling zien.
Vragen stellen, mensen om je heen in beweging krijgen en buiten de kaders werken.
Ruimte maken voor een beetje chaos.
Prikkel
Met een beetje chaos stellen mensen vragen over huidige werkwijzen. Gaan ze twijfelen over processen. En krijgen ze een prikkel om echt in beweging te komen.
Dat is spannend, zeker als je al jaren werkt vanuit vertrouwde processen. Maar het is wel de weg naar een mooiere, beter presterende organisatie. En plezier in je werk. En dat is veel waard.
Hey talent! Bij Bewegin zijn we continu op zoek naar ambitieuze talenten. Nieuwsgierige en positief ingestelde starters die steeds verder willen komen. Sta jij te popelen om je loopbaan meteen te beginnen én je volop te blijven ontwikkelen? Kom dan nu in Bewegin. Tot snel!